آینده و پایان کار، مسأله ای است بسیار مهم و حائز اهمّیّت که سرنوشت و جایگاه ما در آن رقم می خورد.

دغدغهﯼ اینکه آیا من نیز مانند اولیا و شیعیان مخلص امام زمان (علیه السلام) عاقبت به خیر شده و با توشه ای قابل قبول از اعمال صالح راهی سفر آخرت می شوم یا نه؟

حقّ اللَّه و حقّ الناسی به گردنم مانده است یا نه؟

آمادگی لازم برای مواجه شدن با جناب عزرائیل را دارم یا نه؟

مقابلهﯼ من با او خوشایند است یا ناخوشایند؟

سکرات موت و خارج شدن روح از جانم چگونه است؟ (۱)

توانائی پاسخ به سؤالات نکیر و منکر را دارم یا خیر؟ (۲)

فشار قبر برایم چگونه خواهد بود؟ (۳)

شب اوّل قبر که تنها می شوم آیا مونس و همدمی دارم؟

خانهﯼ قبرم روشن بوده و باغی از باغهای بهشت است یا تاریک و حُفره ای از حُفره های آتشین جهنّم است؟(۴)

برزخ را چگونه طی خواهم کرد آیا مرا به وادی السلام در نجف اشرف که برزخ مؤمنین و صالحین است می برند(۵) یا به سرزمین بَرهُوت در یَمَن که برزخ کافرین و مخالفین است؟ (۶)

در روز قیامت اوضاع و احوالم چگونه است؟ سر برداشتنم از خاک، سؤال و جواب ها، میزان و سنجش اعمال، و خلاصه عبور از هزار موقِف و جایگاه در روز قیامت، و بالاخره عبور از پُل صراط و قرار گرفتن در درجهﯼ تعیین شده در بهشت و یا جهنّم!.

آری! همهﯼ اینها مسائلی است که ذهن مرا به خود مشغول ساخته و بیم و ترس مرا نسبت به آینده مضاعف نموده است.

و علاوه بر همهﯼ اینها زمانیکه به اعمال و رفتار گذشتهﯼ خود می نگرم ترس و واهمه ام بیشتر می شود؛ چرا که حقیقتاً بار گناهان، معاصی و اعمال نادرست پشتم را سنگین نموده و کَمَرم را شکسته است و اگر حتّی اعمال خوبی هم داشته باشم در مقابل نعمتهای فراوانی که خداوند در دنیا به من عطا نموده است بسیار اندک و ناچیز است.

پس وای بر منی که برای سفر طولانی آخرت زاد و توشهﯼ مناسب را تهیه نکرده و دستم خالی است.

آری! واقعیّت چنین است و من نسبت به آینده، بسیار نگران و بیمناک هستم.

امّا با همهﯼ این حرفها و واقعیّات پیش رو، نا اُمید نیستم؛ چرا که می دانم امام زمان (علیه السلام) همچنان که در این عالم، همه کاره بود و ملائکهﯼ الهی بی اذن او قدم از قدم بر نمی دارند،(۷) در آن عالم نیز چنین است و همه چیز تحت اختیار و اراده و امر آن حضرت است.(۸)

و من همانطور که در دنیا در برخورد با گرفتاریها، مشکلات و سختیها به سفارش امام هشتم علی بن موسی الرضا (علیه السلام) (۹) به امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) توسّل کرده واز او کمک می خواستم در آخرت نیز در همهﯼ مراحل چشم اُمید به ایشان دوخته (۱۰) و مطمئن هستم که در آنجا نیز در حقّ من پدری کرده و مرا به حال خود وا نمی گذارند.

پس ای مولا جان! زمانیکه در حال احتضار و جان کندن به سُراغم آمدی هوای مرا داشته باش، و به جناب عزرائیل سفارشم را بنما. (۱۱)

کلمات کلیدی: قبر، برزخ، قیامت، احتضار، اراده امام، فشار قبر

۱) رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: بدانید کسی که علی (علیه السلام) را دوست داشته باشد خداوند سکرات وسختیهای مرگ را بر او آسان می کند و قبر وی را باغی از باغهای بهشت می گرداند. (بشاره المصطفی: ص:۷۱ ح:۲)

۲) امام صادق (علیه السلام) فرمودند: از روح میّت در قبر از پنج چیز سؤال می شود: از نماز، و زکات، و حجّ، و روزه، و ولایتِ ما اهل بیت، پس ولایت از کنار قبر خطاب به نماز، زکات، حجّ و روزه می گوید: اگر کاستی در شما هست من آن را جبران می نمایم. (کافی: ج: ۳ ص:۲۴۱ ح: ۱۵)

۳) امام صادق (علیه السلام) فرمودند: پدرم امام باقر (علیه السلام) پیوسته در صبحگاهان چنین می گفت: خدایا! من از عذاب قبر و فشار و تنگی آن به تو پناه می برم. (کافی: ج: ۲ ص:۵۲۵ ح: ۱۳)

۴) امام صادق (علیه السلام) فرمودند: به درستی که برای قبر در هر روز گفتاری است که می گوید: من خانهﯼ غربت هستم، من خانهﯼ وحشت هستم، من خانهﯼ کِرم ها هستم، من قبر هستم، من باغی از باغ های بهشت یا گودالی از گودال های جهنّم هستم. (کافی: ج: ۳ ص:۲۴۲ ح: ۲)

۵) امام صادق (علیه السلام) فرمودند: آگاه باش! مؤمنی در مشرق و مغرب زمین باقی نمی ماند مگر آنکه خداوند روح او را به وادی السّلام می برد، پس به حضرت عرض کردم: وادی السّلام کجاست؟ حضرت فرمودند: پشت کوفه (متّصل به نجف اشرف) است آگاه باش! گویا من با ایشانم (آنان را می بینم که) هر دسته حلقه وار، گرد یکدیگر نشسته اند و با هم سخن می گویند. (کافی: ج: ۳ ص:۲۴۳ ح: ۲)

۶) امام صادق (علیه السلام) فرمودند: چون دشمن ما بمیرد جانش به وادی برهوت منتقل می شود و در عذاب آن بماند، و از زَقّومش به او بخورانند و از آب جوشانش به کام او ریزند، پس از این وادی به خدا پناه برید. (بصائر الدّرجات: ص:۴۲۳ ح: ۳)

۷) امیر المؤمنین (علیه السلام) فرمودند: من حجّت خدا بر اهل آسمانها و زمین هستم، و هیچ مَلَکی در آسمان بدون اذن من قدمی از قدم بر نمی دارد. (مشارق انوار الیقین: ص:۳۴۳)

۸) امام حسین (علیه السلام) فرمودند: به خدا قسم که خداوند هیچ چیزی را خلق نکرد مگر اینکه او را به اطاعت از ما امر نمود. (مناقب آل ابی طالب: ج: ۳ ص:۲۱۰)

۹) امام رضا (علیه السلام) فرمودند: هر زمان مشکل، گرفتاری و مصیبتی ناگوار برای شما پیش آمد، از ما اهل بیت نزد خدای متعال یاری بجوئید، و این همان گفتار خدای متعال است که فرمود: «برای خدای اسمهای نیکوئی است پس او را به آن اسمها بخوانید». (اختصاص:ص:۲۵۲)

۱۰) امام حسن عسکری (علیه السلام) فرمودند: خدایا! به خاطر ایشان ((اهل بیت علیهم السلام)) شرّ دنیا و آخرت و هولهای روز قیامت را از من دفع نما. (کامل الزیارات: ص:۵۱۳)

۱۱) امام صادق (علیه السلام) فرمودند: رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) بر بالین مردی از انصار که حالت نیکو و خوبی هم داشت حاضر گردیدند و نگاه می کردند به عزرائیل که بالای سر او ایستاده بود، پس آن حضرت فرمودند: ای مَلَک الموت! به یار من آسان گیر؛ چرا که او مردی با ایمان است. عزرائیل گفت: ای محمّد! خوشدل و چشم روشن باش که چنین کنم و من با هر مؤمنی مدارا کرده و دلسوز او هستم. (کافی: ج: ۳ ص:۱۳۶ ح: ۳ حدیث۲)

منبع: نقش امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در زندگی من/ محمدمهدی محقق فرید