بررسی زندگی رهبران نجات بخش، گویای وجود برخی موارد در حاشیه زندگی آنها و مبتنی بر ظهور آنها است. یکی از موارد، پیدایش مدعیان دروغین است که در مورد حضرت موسی علیه السلام و نیز در مورد امام عصر علیه السلام وجود دارد.

پیدایش مدعیان دروغین

به جهت موقعیتی که از طرف پیامبران قبلی بنی اسرائیل برای حضرت موسی علیه السلام ترسیم شده بود، آن حضرت منجی بنی اسرائیل محسوب می شد؛ در نتیجه آن بزرگوار در میان بنی اسرائیل از جایگاه والایی برخوردار بوده است. این امر باعث شده بود برخی افراد که دارای روحیه جاه طلبی و به فکر دستیابی به جایگاه نبوی بودند، ازعنوان « موسی» سوء استفاده کرده خود را به عنوان موسای موعود مطرح کنند.بر اساس روایات صادر شده از ائمه اطهار علیهم السلام این مدعیان دروغین، بیش از پنجاه نفر بوده اند.

امام محمد باقر علیه السلام در این زمینه فرمودند: ما َخَرَجَ مُوسَی علیه السلام حَتَّی خَرَجَ قَبْلَهُ خَمْسُونَ کَذَّاباً مِنْ بَنِی إِسْرَائِیلَ کُلُّهُمْ یَدَّعِی أَنَّهُ مُوسَی بْنُ عِمْرَانَ علیه السلام.موسی قیام نکرد مگر آنکه پنجاه دروغگودر بنی اسرائیل ظاهر شدند و همه مدعی بودند که موسی بن عمرانند.

پیدایش مدعیان دروغین مهدوی

یکی ار مسلمات رایج در میان مسلمانها، ظهور مهدی موعود است که در مورد آن، ادله قرآنی وروایی فراوانی وجود دارد. تمام مسلمان ها به نوعی  منتظر ظهور مهدی موعود بوده و هستند. به دلیل همین جایگاه، برخی افراد برای رسیدن به منافع دنیوی و نفسانی و نیل به قدرت و شهرت، خود را به عنوان مهدی موعود در جامعه اسلامی مطرح کردند . این جایگاه، چنان در میان امت اسلامی رواج داشته که گاه دشمنان مهدویت را به طمع انداخته تا ضمن سوء استفاده  از این اندیشه مردم را به سوی خود جلب کنند. با بررسی تاریخ اسلام، به افرادی از خلفای بنی عباس برمی خوریم که خود را (مهدی) نامیدند تا از آن به عنوان وسیله ای جهت رسیدن به قدرت استفاده کنند. بعدها نیز این افراد به قدرت رسیدند و خود را مهدی موعود معرفی کردند. گروههای دیگری نیز رهبران خودشان را به عنوان مهدی موعود معرفی کردند؛ مانند کیسانیه، زیدیه، باقریه، پیروان نفس زکیه، ناووسیه، اسماعیلیه، موسویه، محمدیه وعسکریه که همگی مدعی مهدویت بودند.[۱]

وجود این گروهها، بر پیدایش مدعیان دروغین در مورد امام عصر علیه السلام قبل از تولد دلالت می کند. قابل ذکر است بعد از تولد امام عصر علیه السلام هم مدعیان دروغینی پیدا شده اند؛ از جمله شیخیه، بابیه، بهائیه، و مهدی سودانی و…

منبع: دو گوهر آسمانی، نوشته عباس حیدری

[۱]. علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۵۱، باب ۱۷