۱- یکی از اقسام جلوگیری و منع ناگواری ، دعا کردن است.
هرچند خداوند وعده داده است که امام علیه السلام را تا هنگام ظهورش زنده بدارد ولی این گونه نیست که ناگواری به آن حضرت نرسد، چون او هم همانند پیامبر است که در معرض بیماری ها و ناگواری ها قرار می گیرد و نیز هرگونه ناگواری و گرفتاری که برای شیعیان و دوستان پیش می آید، آن حضرت را آزرده و ناراحت می سازد و چه بسا به وسیله دعای شیعیان بلا از آن حضرت دفع شود. پس ما نیز باید سعی کنیم تا به وسیله دعا نمودن برای آن حضرت جزء محافظین آن حضرت باشیم.
به عنوان نمونه می توانیم به دعایی که حضرت امام رضا علیه السلام به یونس بن عبدالرحمن تعلیم کرده اند، اشاره کنیم. ایشان امر فرموده اند که این دعا در حق حضرت ولی عصر علیه السلام خوانده شود. ابتدای دعا با جمله «اللهم ادفع عن ولیک و خلیفتک…» آغاز می شود و مضامین آن متنوع و متعدد است.
اولین درخواست، دفع شرور از وجود مقدس آن امام عزیز است. «دفع» به این است که شری به ایشان نرسد و حضرتش از انواع و اقسام بلایا مصون و محفوظ بمانند.
در ادامه همان دعا به زبان دیگری برای ایشان طلب عافیت شده است. عبارت دعا این است:
و احفظه من بین یدیه و من خلفه و عن یمینه و عن شماله و من فوقه و من تحته… .
معنای این عبارت این است که خداوند امام علیه السلام را از پیش رو و پشت سر و راست و چپ و بالا و پایین حفظ فرماید. وقتی دعا می کنیم که ایشان از شش جانب در پناه خداوند حفظ شوند، در واقع سلامت و عافیت کامل حضرت را از گزند هر آفتی طلب می کنیم.
۲- یکی دیگر از موارد محافظت از امام زمان علیه السلام صدقه دادن از طرف ایشان است تا خداوند بلاها را از ایشان دفع نماید.
صدقه دادن برای سلامتی امام زمان علیه السلام همان ابراز محبت نسبت به پیغمبرصلی الله علیه وآله و اهل بیت ایشان است که خداوند بندگانش را در کتاب خود به آن امر فرموده است. همانطور که هرگاه فرزندت یا کسی از عزیزانت را دوست می داری و بر او بیمناک هستی، به قصد سلامتی او صدقه می دهی، پس مولای تو از هر کسی به این امر سزاوارتر است، اضافه بر این که این کار از اقسام صله امام علیه السلام است.
البته اثر صدقه برای امام زمان علیه السلام به خود شخص هم می رسد و طوری نباشد که امام زمان علیه السلام را شریک در صدقه قرار دهیم مثلاً بگوییم: این صدقه را برای سلامتی خود و امام زمان علیه السلام می دهم بلکه باید برای حضرت احترام و ارزش خاصی قرار داد و آن جناب را در صدقه دادن مقدّم داشت.
روزی در محضر زعیم و مرجع گران قدر شیعه مرحوم آیت اللَّه العظمی بروجردی قدس سره شخصی گفت: برای سلامتی آقا امام زمان علیه السلام و حضرت آیت اللَّه بروجردی صلوات! فوری آیت اللَّه العظمی بروجردی به آن شخص اعتراض نمودند و با صدای بلند فرمودند: من کی هستم که مرا در کنار امام زمان علیه السلام نام می بری؟!
پس چه خوب است که اوّل به نام امام زمان علیه السلام و نیز به نیابت از آن حضرت صدقه بدهد.[۱]
ازشواهد اهتمام ورزیدن به صدقه به نیابت یا به قصد سلامت آن حضرت علیه السلام روایتی است که شیخ صدوق در مجالس به سند خود از پیغمبر اکرم صلی الله علیه وآله آورده که فرمود: هیچ بنده ای ایمان نیاورد تا این که من نزد او از خودش محبوب تر باشم، و خاندانم از خاندان خودش نزد او محبوب تر باشند و عترت من نزد او از عترت خودش محبوب تر باشند، و ذات من از ذات خودش نزد او محبوب تر باشد.[۲]
۳- پرهیز از رفتار نادرست: به یقین حضرت از گناهان و اشتباهات ما در رنج و ناراحتی هستند. گناه کردن موجب رنجاندن و اذیت امام علیه السلام می شود. لذا باید طوری رفتار کنیم که موجب نا راحتی امام علیه السلام نباشد بلکه باید با تجدید نظر در رفتار خود ، ناگواری ها را از امام زمان علیه السلام دور و برطرف سازیم. چنان که خود آن حضرت در توقیع مبارک به شیخ مفید می نویسند:
«نامه ای است به برادر با ایمان و دوست رشید ما ابوعبدالله محمدبن نعمان(شیخ مفید) که خداوند عزت وی را مستدام بدارد. سلام خداوند بر تو ای کسی که در دوستی ما به زیور اخلاص آراسته ای و در اعتقاد و ایمان به ما، دارای امتیازی مخصوص هستی؛ ما در مورد نعمت تو، خداوند یکتا را سپاسگذاریم.
شما مکلف هستید که اوامر و دستورات ما را به دوستانمان برسانی، با اینکه ما بر اساس فرمان خداوند بزرگ و صلاح واقعی خود و شیعیانمان، تا زمانی که حکومت بر دنیا در اختیار ستمگران است، در نقطه ای دور و پنهان از دیده ها به سرمی بریم ولی از تمام حوادث و ماجراهایی که بر شما می گذرد، کاملا مطلع هستیم و هیچ چیز از اخبار شما بر ما پوشیده نیست، از خطاها و گناهانی که بندگان صالح خداوند از آنها دوری می کنند، اما شما آنها را مرتکب می شوید، نیز باخبریم! از عهد شکنیها و پشت سرگذاشتن عهد و پیمانها با اطلاعیم! … .
از خداوند بترسید و تقوا پیشه کنید و ما خاندان رسالت را مدد رسانید … . سعی کنید اعمالتان به گونه ای باشد که شما را به ما نزدیک سازد و از گناهانی که موجب نارضایتی ما را فراهم می نماید، بترسید و دوری کنید… »[۳]
کلمات کلیدی:
دعا کردن، دفع بلا از امام، دفع شرور از امام، صدقه دادن، گناه کردن، طولانی شدن غیبت
منابع:
برگرفته از کتابهای: چگونه امام زمان را یاری کنیم؛ مهدی قزوینی حائری/ سلسله درسهای مهدویت؛ دکتر محمد بنی هاشمی/ کتاب تکالیف بندگان نسبت به امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف؛ محمد تقی موسوی اصفهانی
