اگرخدا چیزی را اراده کند آن امر حتما محقق خواهد شد؛ هر چند خواست دشمنان خداوند ، خلاف آن باشد. در این جهت، گاهی تغییر قوانین طبیعی حاکم بر روند عادی زندگی را شاهد هستیم. این تغییر را می توان در مورد تولد حضرت موسی علیه السلام و امام زمان علیه السلام مشاهده کرد. دشمنان، تمام توان خود را در جهت ممانعت از متولد شدن حضرت موسی و حضرت مهدی علیهم السلام به کار گرفتند؛ در عین حال  خداوند امدادهای خود را در قالب مخفی ماندن تولد آن دو بزرگوار نشان داد.

زمانی که حضرت یعقوب علیه السلام وفرزندانش، همگی وارد مصر شدند، تعدادشان از صد نفر کمتر بود؛ اما با گذشت زمان بر جمعیت آنها افزوده شد؛ به طوری که موجب نگرانی پادشاهان مصر گردید. فرعون احساس کرد بنی اسرائیل برای حکومت او تهدید محسوب می شوند؛ لذا علیه بنی اسرائیل سخت گیری شدیدی آغاز کرد. این روند در زمان فرعونی که حضرت موسی علیه السلام در زمان او متولد شد، بیشتر گردید؛ زیرا بنابر آنچه در منبع تاریخی و برخی تفاسیر نقل شده است ، شبی فرعون در عالم رویا آتشی را دید که از طرف بیت المقدس پدیدار شد و خانه های مصر و قبطیان را فرا گرفت ونابود ساخت؛ اما بنی اسرائیل از آن آسیبی ندیدند! وقتی فرعون خواب خود را برای منجمان و معبران تعریف کرد، آنها خواب را چنین تعبیر کردند که ” در بنی اسرائیل نوزادی متولد خواهد شد که نابودی سلطنت تو به دست او خواهد بود!”

بر اساس این تعبیر ، فرعون دستور داد، زنان بنی اسرائیل توسط  قابله ها به شدت ، تحت مراقبت قرار گیرند؛ در صورتی که نوزاد متولد شده پسر باشد، سرش از تن جدا شود؛ ولی دختران را زنده نگه دارند.

این فرمان موجب کشته شدن، هزار کودک بنی اسرائیلی شد؛ تا مانع تولد حضرت موسی علیه السلام شوند. برای همین ، مادر موسی علیه السلام برای حفظ نوزاد خود از دست جلادهای فرعون، حامله بودن خود را مخفی نگه داشت؛ ضمن اینکه به خواست الهی، آثار حاملگی، در او نمایان نشد! بنابراین، دوران جنینی حضرت موسی علیه السلام مخفی ماند.

زمانی که حضرت موسی علیه السلام متولد شد، نگرانی تمام وجود مادر موسی علیه السلام را فراگرفت؛ اما خداوند به وی الهام نمود و به ایشان آرامش داده و فرمود: «وَأَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى أَنْ أَرْضِعِيهِ فَإِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَأَلْقِيهِ فِي الْيَمِّ وَلَا تَخَافِي وَلَا تَحْزَنِي إِنَّا رَادُّوهُ إِلَيْكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِينَ» ما به مادر موسی الهام کردیم که او را شیر ده، و هنگامی که بر او ترسیدی وی را در دریا بیفکن، و نترس وغمگین مباش که ما او را به تو باز میگردانیم، و او را از رسولان قرار میدهیم.[۱]

بر اساس این آیه، مادر موسی علیه السلام هنگام شیر دادن به فرزندش مضطرب بود. این امر نشان دهنده مخفی بودن تولد موسی علیه السلام است؛ چون اگر تولد وی مخفی نبود، ترس مادر معنی نداشت.

مخفی بودن تولد امام عصرعلیه السلام، یکی از مسلمات تاریخ مهدویت است؛ حتی نزدیکان امام حسن عسکری علیه السلام از بارداری نرجس خاتون اطلاع نداشتند!

یکی از آنها جناب حکیمه خاتون، عمه امام علیه السلام بود که از بارداری مادر امام عصر علیه السلام اطلاع نداشت. لذا هنگامی که با مژده امام عسکری علیه السلام مبنی بر نزدیک بودن امر تولد آخرین حجت الهی روبرو شد؛ تعجب کرد.

خودش در این مورد چنین بیان می کند:

« روزی به دیدار ابومحمد رفتم ابو محمد علیه السلام گفت: ای عمه خدا به تو جزای خیر دهد؛ من تا غروب آفتاب، نزد امام نشستم؛ امام فرمود عمه جان! امشب را نزد ما باش؛ زیرا، مولودی که نزد خدای تعالی گرامی است و خداوند به واسطه او زمین را پس از مردنش زنده می کند، متولد می شود! گفتم: ای سرورم ! از چه کسی متولد می شود؟ من در نرجس آثار بارداری نمی بینم! فرمود: از همان نرجس، نه از دیگری! حکیمه می گوید: دوباره نزد نرجس رفتم اما آثار بارداری در او ندیدم نزد امام برگشتم ؛ حضرت تبسمی فرمود و گفت: هنگام فجر آثار بارداری برایت نمودار خواهد گردید؛ زیرا مَثَل او مَثَل مادر موسی علیه السلام است که آثار بارداری در او ظاهر نگردید و کسی تا وقت ولادتش از آن آگاه نشد؛ زیرا فرعون در جستجوی موسی، شکم زنان باردار را می شکافت و این نیز نظیر موسی علیه السلام است.

حکیمه می گوید: به نزد نرجس برگشتم و گفتار امام را به او گفتم و از حالش پرسش کردم. گفت ای بانوی من! در خود چیزی از آن نمی بینم! حکیمه می گوید: تا طلوع فجر مراقب او بودم و او پیش روی من خوابیده بود و از این پهلو به آن پهلو نمی رفت؛ اما چون آخر شب و زمان طلوع فجر رسید، هراسان از جا جست من او را در آغوش گرفتم و به او اسم الله می خواندم. ابومحمد بانگ برآورد و فرمود: سوره انا انرلناه بر او بخوان! من بدان آغاز کردم و از نرجس پرسیدم حالت چگونه است گفت امری که مولایم خبر داد، در من نمایان شده است و من همچنان که امام فرموده بود بر او سوره قدر می خواندم و جنین در شکم نرجس، نیز به من پاسخ داد مانند من قرائت کرد و بر من سلام نمود.[۲]

همانطور که ملاحظه می شود، تولد امام عصر علیه السلام به اندازه ای مخفی بود که حتی مادر خود حضرت، تا آخرین لحظه ها از آن اظهار بی اطلاعی می کند! از طرف دیگر امام حسن عسکری علیه السلام به دلیل عدم نشانه های بارداری  در نرگس خاتون، وی را به مادر موسی علیه السلام تشبیه می کند. در واقع خداوند متعال، از راه عدم آشکار کردن نشانه های بارداری در مادرحضرت موسی و حضرت امام عصر علیهم السلام سیاست فرعون و بنی عباس را در مورد جلوگیری از تولد آن دو بزرگوارنقش بر آب کرد.

اما دلیل اینکه مخفی بودن تولد، مصداقی از تشابهات میان آن دو بزرگوار است؛ برگرفته از فرمایش صادق آل محمد علیهما السلام است.

عبد الله بن سنان از امام صادق علیه السلام چنین نقل می کند:  سَمِعْتُهُ يَقُولُ‌ فِي الْقَائِمِ علیه السلام سُنَّةٌ مِنْ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ (علیه السلام) فَقُلْتُ وَ مَا سُنَّتُهُ مِنْ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ قَالَ خَفَاءُ مَوْلِدِهِ وَ غَيْبَتُهُ عَنْ قَوْمِهِ فَقُلْتُ وَ كَمْ‌ غَابَ‌ مُوسَى‌ عَنْ‌ أَهْلِهِ‌ وَ قَوْمِهِ فَقَالَ ثماني [ثَمَانٍ‌] وَ عِشْرِينَ سَنَةً. عبد الله بن سنان از امام صادق علیه السلام روایت می کند که فرمود: در قائم علیه السلام سنتی از موسی بن عمران علیه السلام است. گفتم: سنت او از موسی بن عمران علیه السلام چیست؟ فرمود: پنهانی ولادتش و غیبت از قومش. گفتم: موسی از اهل و قومش چقدر غایب بود؟ حضرت فرمود: بیست و هشت سال.

ملاحظه می شود مخفی بودن تولد این دو بزرگوار، جزئی از تشابهات میان آن دو می باشد. دلالت حدیث امام صادق علیه السلام بر این مطلب واضح است.

منبع: دو گوهر آسمانی، نوشته عباس حیدری

[۱]. قصص، آیه ۷

[۲] .شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۱۴۷، باب۴۱، ح۲