در کتاب مکیال المکارم آمده: دعا کردن برای تعجیل فرج امام زمان علیه السلام ، باعث خشم و ناراحتی شیطان ملعون و دوری او از دعا کننده می‌شود. برای این سخن چند دلیل عقلی و نقلی ذکر می شود.
دلیل عقلی: بدون تردید دعا برای امام زمان (عجل الله تعالی) عبادت با ارزشی است که موجب کمال ایمان و تقرب به درگاه پروردگار سبحان می شود. مشخص است هر چه مؤمن به درگاه خداوند نزدیک تر شود شیطان از او دورتر و بیزارتر می شود. زیرا هر چیزی که در این عالم هست به جنس خودش تمایل دارد. انسان هر اندازه در عبادت و اطاعت کامل تر شود و در کسب اخلاق و صفات پسندیده بیشتر بکوشد، به عالم ملکوت نزدیک تر می گردد و حقایق بسیاری برای او کشف می شود. لذا در حدیث آمده: «اگر شیاطین اطراف دلهای انسانها نمی گشتند، آنها ملکوت آسمان را می دیدند» (بحار الانوار، ۷۰ / ۵۹).
انسان در حال عبادت از وسوسه های شیطانی و شهوت های حیوانی دور شده تا به درجه ای برسد که امام صادق (علیه السلام) در حدیث قدسی روایت کرده که خداوند متعال فرمود: «هیچ بنده ای به من نزدیک نمی شود جز با چیزی که خوشایندتر از واجباتی باشد که بر او فرض کرده ام، او به وسیله بجای آوردن نافله به من تقرّب می‌جوید تا آنجا که او را دوست بدارم، وقتی او را دوست داشتم گوش او خواهم شد که به آن می‌شنود، و چشم او که به آن می‌بیند، و زبان او که به آن نطق می‌کند، و دست او که به آن تلاش می‌نماید، اگر از من چیزی بخواهد به او می‌دهم و هرگاه مرا بخواند اجابتش نمایم »(کافی، ۲ / ۳۵۲).
از این حدیث شریف دو نتیجه می توان گرفت:
۱ – وقتی بنده به درجه والای معرفت رسید، دیگر هیچ هدفی جز خدای متعال نخواهد داشت و غیر از او همه چیز را فراموش خواهد کرد. گوش و چشم و زبان در حدیث مثال است، یعنی جز خدا چیز دیگری نخواهد، پس خدا چشم و گوش او خواهد بود. امام سجاد (علیه السلام) هم به این معنی اشاره نموده و در مناجات با خداوند می‌گوید: «همّتم به درگاه تو متوقف ماند، و تمام خواسته هایم به سوی تو سرازیر شد. تنها تو، نه کسی جز تو، مراد من هستی، و بی خوابی و بیداری من تنها برای تو است نه برای غیر تو….».
شیخ بهایی در کتاب شرح الاربعین و ملاصالح مازندرانی در شرح اصول کافی به این معنا اشاره می کنند.
۲ – منظور آن است که هرگاه بنده به آن منزلت والا رسید، آنچه بخواهد می‌شود، و هیچ دری به او بسته نمی ماند. معنی این جمله که خداوند متعال گوش و چشم و دست او می‌شود آن است که او می‌شنود آنچه را که ممکن است شنیده شود، و می‌بیند آنچه را که ممکن است دیده شود، و آنچه را بخواهد انجام دهد، پس او می‌شنود و می‌بیند و انجام می‌دهد آنچه را که دیگران نمی شنوند و نمی بینند و انجام نمی دهند، این صفت از صفات ربّانی است که خداوند متعال به جهت دوست داشتن او به وی عطا می‌فرماید. لذا گفته اند اگر بنده خدا را اطاعت کند همه چیز از او اطاعت می‌نماید. خداوند عزوجل در حدیث قدسی فرمود: «اگر از من چیزی بخواهد به او می‌دهم و هرگاه مرا بخواند اجابتش می‌نمایم.» علّامه مجلسی در کتاب مرآة العقول به هر دو معنی تأکید کرده است.
از معنی آیه شریفه: « إنَّ الصَّلوةَ تَنهی عَنِ الفَحْشآءِ وَ المُنْکَرِ وَ لَذِکْرُ اللَّهِ اَکْبَر »
همانا نماز از زشتی ها و گناهان بازمی دارد، و البته یاد خداوند بزرگتر است.. (سوره عنکبوت، آیه ۴۵) نیز معلوم می شود که ظاهراً این سخن دو امر را بیان می کند که دومی از اولی مهمتر است:
اول: با توجه به اینکه نماز معراج مؤمن و سبب نزدیک شدن بنده به درگاه خداوند است، اگر بنده آن را آنگونه که خداوند امر فرموده انجام دهد ، این نماز سبب دوری شیطان از نمازگزار می‌شود، و لازمه اش این است که از فحشا و منکرات اجتناب می‌کند. در حدیثی از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) روایت شده است: «کسی که نمازش او را از زشتی ها و منکرات باز ندارد، جز دوری از خدا حاصلی نخواهد داشت» (مجمع البیان، ۸ / ۲۸۵).
منظور حضرت آن است که اگر فرد حقّ نماز را کاملاً ادا نکند، اثر نماز بر او آشکار نمی شود.
حضرت رضا (علیه السلام) در روایتی از پیغمبر (اکرم صلی الله علیه و آله و سلم) بیان می کند: «شیطان پیوسته از مؤمن در هراسان می‌ماند، مادامی که بر اوقات نمازهای پنجگانه مواظبت کند، پس اگر آنها را ضایع نماید شیطان بر او جرئت می‌کند و او را در گناهان بزرگ وارد می‌سازد» (وسائل الشیعه، ۳ / ۸۱). بقیه ی عبادات نیز این گونه هستند.
اگر مؤمن آنها را همان طور که خداوند متعال امر فرموده بجای آورد او را به خداوند نزدیک و شیطان را دور می نماید و هر عبادتی که به نظر خداوند متعال مهم تر و عظیم تر باشد، این خاصیت در آن بیشتر است مثل نماز و زکات و ولایت و دعا برای تعجیل فرج مولی صاحب الزمان (علیه السلام). هر عبادتی که شرایط قبولی در آن زیادتر باشد، زودتر و کاملتر این نتیجه را می‌دهد. به این ترتیب ، دلیل اینکه دعا برای تعجیل فرج حضرت صاحب الزمان (علیه السلام) سبب دوری شیطان می شود، معلوم شد.
دوم: که در آیه شریفه بیان شده و از اوّلی مهم تر است, اینکه نمازِ محض، ذکر اللَّهِ محض است و باعث بی توجهی به آنچه در آسمانها و زمین است می شود. این کار وقتی اتفاق می افتد که بنده تمام لحظات عمرش را در عبادت خداوند صرف کند، و از آنچه جز او است چشم بپوشد و توجهی به غیر خدا نکند.
بنابراین اگر بنده نمازش را به طور کامل و آنطور که باید و شاید انجام دهد شیطان از او دور می شود. شاهد بر این معنی حدیثی است که در بخش اول از رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) آوردیم( مجمع البیان، ۸ / ۲۸۵). همچنین از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده که فرمود: « کسی که از نماز اطاعت نکند در واقع نماز نخوانده است و اطاعتِ نماز آن است که از فحشا و منکر اجتناب نمایی.» شیخ طبرسی می گوید: یعنی چون نماز نهی کننده از گناهان است، پس اگر کسی آن را بجای آورد ولی از گناهان دست برندارد، نمازش دارای آن صفتی که خداوند توصیف کرده نخواهد بود، و اگر پس از مدتی توبه کند و از گناهان دست بردارد، معلوم می‌گردد که نمازش برای او سودمند بوده است. و نیز روایت شده که یکی از جوان های انصار با رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) نماز می‌خواند ولی زشتی هایی هم مرتکب می‌شد، این رفتار به عرض پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) رسید. پیامبر فرمودند: روزی نمازش او را از زشتی ها باز خواهد داشت.
امام صادق (علیه السلام) فرمود: آنکه مایل است بداند که آیا نمازش قبول شده یا نه، نگاه کند آیا نمازش او را از زشتیها بازداشته است یا نه که به هر قدر بازداشته باشد به همان قدر نمازش قبول شده است (بحار الانوار، ۸۲ / ۱۹۲) .
هدف از این توضیحات، پاسخ به این شبهه است که “اگر دعا کردن برای تعجیل فرج سبب دوری شیطان می‌شود، پس بسیاری از افراد نباید گناه کنند” در جواب باید گفت این عمل شریف نظیر نماز است، هر چه درباره نماز گفتیم درباره ی دعا نیز می گوییم و بستگی به کیفیت و خلوص دعا دارد.
منبع: برگرفته از مکیال المکارم ج۱
کلمات کلیدی: آثاردعا_امام زمان_ تعجيل فرج_دعا برای فرج_نماز خواندن_اجتناب از گناه_فحشا و منکر_معرفت الهی_دوری شیطان
