مقدمه:

 یقیناً شیعیان حقیقی، ائمه اطهار علیهم السلام را به عنوان سرمشق زندگی خود در تمامی ابعاد و شئون زندگی خود اختیار نموده اند. یکی از اموری که شیعه با توجه به سلوک و رفتار معصومین علیهم السلام در زندگی خود بدان توجه دارد دعاهایی است که از ایشان به یادگار مانده است. دعا یکی از مظاهر "غایه الخضوع" به پیشگاه خداوند است که به همین جهت نوعی عبادت محسوب می شود و نیز یکی از برترین راه های ارتباط با خدا و عبادت او در متون دینی و طبق فرمایشات ائمه است. دعاها گنجینه های سرشار معارف و حقایق والای الهی هستند. این گنج بی رنج به دست ما رسیده و شاید به همین سبب، قدر آن مجهول مانده است.

 اولین قدم در مسیر شناخت جایگاه حقیقی دعا، دانستن قدر و منزلت این فضل بزرگ الهی است. مطابق تعالیم اهل بیت علیهم السلام دعا می تواند انسان را به مقام و منزلتی برساند که از غیر آن طریق رسیدن به آن میسر نمی باشد. قرآن کریم با تأکید فراوان و با بیان های گوناگون مردم را بدان فرا می خواند. دعاهایی که از پیشوایان دین و امامان معصوم رسیده و در دست است یکی از نفائس منابع علوم و معارف و اخلاق اسلامی به شمار می روند و به عنوان درس نامه زندگی و راه نامه بندگی خدا، جایگاهی ویژه دارند. برای اینکه آن بزرگواران با شناختی که از خدا و مبادی عالیه و همچنین از انسان و نیازمندی هایش داشته اند، از مکنونات دل آدمی و در مقام دعا تعبیر کرده و از حقایق اعتقادی و اخلاقی پرده برداشته اند و با تعالیم این دعاها و تشویق ایشان به خواندن این ادعیه خواسته اند تا آنان که لیاقت فراگیری معارف الهی را دارند بدین وسیله با حقایق آشنا و به غرض غایی از خلقت که همان عبودیت و معرفت اوست، نایل آیند.

بخش مهمی از فرهنگ شیعه را دعاها و زیارت های مربوط به ساحت مقدس امام زمان "عج الله تعالی فرجه الشریف" تشکیل می دهد. این گستردگی به دلیل آن است که حضرت آخرین ولی خدا و امید ملت هاست. دعاهای مهدوی گنجینه ای سرشار از معارف مهدوی هستند. جای این دریغ هست که این دعاها تاکنون فقط در میان برخی از اهل دعا مطرح بوده است. این دعاها در واقع انیس دل هایی است که همدمی جز مولایشان ندارند و با آنچه به عنوان خطاب با ولی عصر "عجل الله تعالی فرجه الشریف" بر زبان می آورند از اعماق وجود، آن محبوب دل ها را دعا می کنند و بر او درود می فرستند.

در رابطه با امام زمان "علیه السلام" دعاهای بسیاری نقل شده که در کتب ادعیه و بخصوص در کتاب بزرگی به نام "صحیفه المهدی" گرد آمده است. اگر اندک توجهی به کتب دعایی  و یا مفاتیح الجنان داشته باشیم خواهیم دید برخی از دعاها در مورد حضرت هست و شماری نیز از خود حضرت گزارش شده است. در بعضی از ادعیه اگرچه خواسته امام از خدا مطرح می باشد لیکن در ضمن آن، پیام هایی را برای انسان ها بیان می کنند و وظیفه ی تک تک افراد و گروه ها را در زمینه فردی و اجتماعی روشن می کنند و شیعه در زمان غیبت باید پیوسته اندیشه اش جانفشانی در رکاب او و دعایش صلوات بر او و گشایش فرج او باشد.

کلمات کلیدی: دعا، امام زمان، دعاهای مهدوی،غیبت ، دعا در تعالیم اهل بیت، معارف مهدوی ،شیعه در زمان غیبت

منابع: کتابهای سلسله درسهای مهدویت ، مناجات منتظران از دکتر سید محمد بنی هاشمی

پایگاه اطلاع رسانی حوزه ، پژوهشکده باقرالعلوم ، دانشنامه مجازی مکتب اهل بیت