سوال:
چرا زن باید برای بیرون رفتن از خانه، از شوهر اجازه بگیرد؟
پاسخ:
پیش از پاسخ به این سوال ذکر چند نکته ضروری است:
نکته ۱ : زن و مرد در استفاده از حقوق خود نباید حق همسر و فرزندان خود را نادیده بگیرند و اگر ظلمی اتفاق بیفتد ضامن هستند.
نکته ۲: آنچه در این پاسخ بیان می شود برگرفته از قوانین و احکام است در حالیکه اساس زندگی بر عشق و محبت بنا شده نه حکم و قانون؛ طبیعی است خانواده ای که محبت در آن حاکم باشد، قوانین رنگ باخته و افراد به طور معمول رعایت حال و شرایط یکدیگر را می کنند.
نکته ۳: مواردی که در اینجا مورد بررسی قرار می گیرد احکام اسلامی است و لزوما ارتباطی با عملکرد مسلمانان ندارد چون ممکن است برخی افراد خلاف احکام و قوانین دینی عمل کنند.
برای این مسئله چهار شکل قابل تصور است:
الف) زن و شوهر برای بیرون رفتن از خانه از هم اجازه بگیرند.
ب) هیچ کدام از زن و شوهر برای بیرون رفتن از هم اجازه نگیرند.
ج) فقط مرد برای بیرون رفتن از خانه از زن اجازه بگیرد و زن اجازه نگیرد.
د) زن برای بیرون رفتن از خانه از مرد اجازه بگیرد.
برای بررسی این چهار گزینه اینطور می توانیم بگوییم که:
اولا اسلام تمام امور بیرون از منزل را به مرد واگذار کرده پس دلیلی ندارد مرد برای انجام وظایف خود بخواهد از زن اجازه بگیرد. [۱]
ثانیا چون زن هیچ وظیفه ای برای کمک به مرد در انجام وظایفش ندارد طبیعتا هیچ مشارکتی هم در حقوق اختصاصی وی نخواهد داشت[۲] چون در این بین خواه ناخواه حق مرد ضایع خواهد شد.
ثالثا اسلام تنها وظیفه زن را تمکین قرار داده و اداره کلیه امور را در داخل و خارج از منزل به عهده مرد گذاشته و در برابر انبوه این وظایف حق خروج از منزل و دو حق دیگر یعنی حق تعدد زوجات و حق طلاق را به مرد داده پس نهایت بی انصافی است که بخواهیم یکی ازین سه حق را هم از او بگیریم.
البته ذکر این نکته نیز ضروری است که داشتن این حقوق به معنای انجام آن تحت هر شرایطی نیست و زن و شوهر می توانند در مورد اجرا یا عدم اجرای آن با هم توافق کنند. به این ترتیب مرد می تواند زن را در خروج از منزل آزاد گذاشته یا آن را مشروط به اموری کند. ولی این قضیه در اصل حق مرد در این باره خللی ایجاد نکرده و او می تواند هر جایی که لازم باشد در صورتی که ظلمی به زن نشود از حق خود استفاده نماید.
ذکر این نکته نیز لازم است که اسلام وظایف را میان زن و مرد تقسیم کرده است، بر این اساس بیرون از خانه را به مرد و درون خانه را به زن واگذار کرده و با صدور احکام مختلف کوشیده تا حضور غیر ضروری زنان را در جامعه کم کند و این به خاطر جایگاه اصلی زن و نقشی است که در تربیت فرزند دارد(زن می تواند برای نگهداری و تربیت فرزندان از همسرش حق الزحمه دریافت کند)؛ به همین دلیل است که می بینیم اسلام هیچ وظیفه بیرون از خانه را به عهده زن نگذاشته و در عوض همه این وظایف را – با همه سختی هایش – به عهده مرد گذاشته است.
بنابراین اگر مرد به همه وظایف خود در بیرون از منزل عمل نماید دلیلی برای حضور زنان- به خاطر همان امور- در بیرون از منزل وجود ندارد مگر اینکه زن و مرد قبلا با هم توافق کرده باشند. چون اسلام فقط حکم را صادر می کند اما عمل به آن بستگی به خواست و نظر خود افراد دارد.
پی نوشت:
[۱] - زن و شوهر برای انجام وظایف واجب خود نیازی به اجازه از هم ندارند. مثلا مرد نمی تواند مانع نماز و روزه واجب زن بشود همینطور زن نمی تواند مانع خروج همسر خود از منزل برای انجام وظایف واجب خود شود.
[۲] - حق اجازه به زن برای خروج از منزل به همراه دو حق دیگر یعنی حق تعدد زوجات و حق طلاق از حقوق اختصاصی مرد است.
