عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ قَالَ قَالَ الرِّضَا علیه السلام‏ مَا أَحْسَنَ الصَّبْرَ وَ انْتِظَارَ الْفَرَجِ أَ مَا سَمِعْتَ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ‏ وَ ارْتَقِبُوا إِنِّي مَعَكُمْ رَقِيبٌ‏ فَانْتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِينَ‏ فَعَلَيْكُمْ بِالصَّبْرِ فَإِنَّهُ إِنَّمَا يَجِي‏ءُ الْفَرَجُ عَلَى الْيَأْسِ فَقَدْ كَانَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ أَصْبَرَ مِنْكُمْ.[۱]

بزنطى از امام رضا عليه السّلام روايت کرده كه فرمود: صبر و انتظار فرج چه نيكوست، آيا سخن خداى تعالى را نشنيدى كه فرمود: چشم به راه باشيد كه من نيز با شما چشم براهم و فرمود: منتظر باشيد كه من نيز با شما از منتظرانم. پس بر شما باد كه صبر كنيد كه فرج پس از يأس مى ‏آيد و پيشينيان شما از شما صابرتر بودند.

أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام قَالَ: الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا كَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ.[۲]

از امير المؤمنين عليهم السّلام روايت شده است كه فرمود: منتظر امر ما مانند كسى است كه در راه خدا به خون خود درغلطد.

عمّار ساباطى گويد: از امام صادق عليه السّلام پرسيدم: آيا عبادت با امام غایب در زمان حکومت دولت باطل افضل است يا عبادت در ظهور و دولت حقّ به همراه امام ظاهر؟

 فرمود: اى عمّار به خدا سوگند صدقه پنهانى از صدقه آشكارا بهتر است و عبادت شما در نهانى به همراه امام مستتر در دولت باطل بهتر است، زيرا در دولت باطل از دشمنان خود مى‏ ترسيد و در حالت قبل از جنگ به سر مى‏ بريد، نسبت به كسى كه خداى تعالى را در ظهور حق و دولت آن به همراه امام ظاهر مى ‏پرستد و عبادت به همراه خوف و در دولت باطل به مانند عبادت در امن و در دولت حقّ نيست. بدانيد هر يك از شما كه نماز فريضه را فرادى و نهانى از دشمن و در وقت آن بخواند، خداى تعالى براى او ثواب بيست و پنج نماز فريضه فرادى را بنويسد و هر يك از شما كه نماز نافله ‏اى را در وقت آن و درست بخواند خداى تعالى براى او ثواب ده نماز نافله را بنويسد و هر يك از شما حسنه ‏اى انجام دهد خداى تعالى براى او ثواب بيست حسنه بنويسد و خداوند حسنات مؤمنان شما را كه اعمال را نيكو انجام دهند و براى حفظ دين و امام و جان خود تقيّه كنند و زبانشان را نگاه دارند چندين برابر كند كه خداى تعالى كريم است.

راوى گويد گفتم: فداى شما شوم مرا بر كار خير راغب كردى و بر انجام آن واداشتى، امّا مى‏ خواهم بدانم چگونه اعمال امروز ما افضل از اعمال اصحاب امام ظاهر در دولت حقّ است در حالى كه ما و ايشان بر دين واحدى هستيم و آن دين خداى تعالى است؟

فرمود: شما در دخول در دين حق و نماز و روزه و حجّ و ساير احكام و خيرات بر آنها پيشى گرفتيد و خدا را در نهانى به همراه امام غایب عبادت كرديد و مطيع او و صابر و منتظر دولت حقّ هستيد بر امام و نفوس خود از شرّ ملوك مى‏ هراسيد حقّ شما در دست ظالمان است و شما را از آن منع مى‏ كنند و شما را به تنگى و طلب معاش مضطر كرده‏ اند، در حالى كه بر دين و عبادت و طاعت از امام و خوف از دشمن خود صابر هستيد از اين رو خداوند اعمال شما را چندين برابر مى‏ كند و آن بر شما گوارا باد.

گويد گفتم: فداى شما شوم اگر چنين است ديگر آرزومند نيستيم كه از اصحاب امام قائم در دولت حق باشيم زيرا امروز در امامت شما و طاعت شما هستيم و اعمال ما از اعمال اصحاب دولت حقّ افضل است!

فرمود: سبحان اللَّه! آيا دوست نمى ‏داريد كه خداى تعالى عدل و حقّ را در بلاد آشكار كند و حال عموم بندگان را نيكو گرداند و وحدت و الفت بين قلوب پريشان و پراكنده برقرار كند و در زمين خداى تعالى معصيت نشود و حدود الهى در ميان خلق اقامه گردد و خداوند حقّ را به اهلش برگرداند و آنها آن را غالب گردانند تا به غايتى كه هيچ حقّى از ترس خلقى مخفى نماند؟ اى عمّار! به خدا سوگند هر يك از شما بر اين حال بميرد نزد خداوند از شهداى بدر و احد برتر خواهد بود پس مژده باد بر شما.[۳]

ابو ابراهيم كوفىّ گويد: بر امام صادق عليه السّلام داخل شدم و در حضورش‏ بودم كه ابو الحسن موسى بن جعفر عليه السّلام در حالى كه پسر بچه ‏اى بود وارد شد من به استقبالش رفتم و سر مبارك او را بوسيدم و نشستم. امام صادق عليه السّلام فرمود:

اى ابو ابراهيم! بدان كه پس از من ، او امام توست و درباره او مردمانى هلاك شوند و مردمانى ديگر به سعادت رسند، خدا قاتل او را لعنت كند و عذابش را دو چندان گرداند و خداوند از صلب او بهترين اهل زمين و زمان را پس از عجائبى كه از روى حسد بر وى می گذرد خارج سازد وليكن خداى تعالى كار خود را به انجام رساند اگر چه مشركان را ناخوش آيد؛ خداوند از صلب او تتمّه ائمّه اثنى عشر را بيرون آورد و آنان را به كرامت خويش اختصاص دهد و آنان را در سراى قدس خويش جاى دهد. منتظر امام دوازدهم مانند كسى است كه شمشير خود را كشيده و پيشاپيش رسول خدا از وى دفاع كند.

در اين هنگام مردى از مواليان بنى اميّه داخل شد و كلام منقطع گرديد و پانزده مرتبه ديگر به نزد امام صادق عليه السّلام آمدم تا باقى كلام را بشنوم و بر آن توفيق نيافتم تا آنكه يك بار به خدمتش درآمدم و او نشسته بود فرمود: اى ابو ابراهيم او برطرف كننده اندوه از شيعيان خود است از آن پس كه سختى و تنگى بسيار و گرفتارى طولانى و جور فراوان پديدار شده باشد و خوشا به حال كسانى كه آن زمان را درك كنند. اى ابو ابراهيم! تا اينجا براى تو بس است. ابو ابراهيم گويد: هرگز با تحفه ‏اى باز نگشته بودم كه از اين مژده شادى بخش‏تر و مسرور كننده‏ تر باشد.[۴]

کلمات کلیدی: انتظار فرج، برطرف کننده اندوه شیعیان، فرج، صبر، منتظر، دولت حق، امام قائم

پی نوشت

[۱] . كمال الدين و تمام النعمة، ج‏۲، ص ۶۴۵

[۲]. كمال الدين و تمام النعمة، ج‏۲، ص ۶۴۵

[۳] . كمال الدين و تمام النعمة، ج‏۲، ص ۶۴۶

[۴]. كمال الدين و تمام النعمة، ج‏۲، ص: ۶۴۷