شبهه: چرا اصرار دارید بگویید خدا کامل است و هیچ نقصی ندارد؟ بله، ما هم معتقدیم که خدا کامل ترین است اما چه اشکالی دارد بپذیرید او هم نقص یا نقص هایی داشته که سر هر مسئله و کار ضعیفی، دنبال توجیه کارهای خدای خودتان نباشید؟

چه اصراری دارید بگویید خلقت بی نقص است و بهتر از این نمی شود خلق کرد؟ اصلاً چرا خلق کرد؟ اگر خلق نمی کرد چه می شد؟ الان که خلق کرده و این همه جهنمی پیدا شده، چه اتفاق مثبتی افتاده است؟ به هدفش رسید؟

پاسخ:

اولاً خداوند موجودی بی نیاز است.

ثانیاً هر نوع نیازی مساوی با نقص است.

در نتیجه موجودِ بی نیاز(خدا) کامل است و موجود نیازمند(مخلوقات)، ناقص.

به علاوه که ما ادعایی نداریم که بگوییم خلقت بی نقص است، چون اساسا امکان ندارد خلقت بی نقص باشد زیرا همانطور که گفتیم تنها خداوند بی نیاز است و تنها خداوند است که نقص ندارد اما سایر موجودات ، نیازمند و ناقص هستند و اصلا امکان ندارد موجودی نیاز مند باشد و در عین حال بی نقص هم باشد زیرا نیاز، به خودی خود نوعی نقص بشمار می رود. هرچند عیب نیست. مثلاً انسان نمی تواند پرواز کند، این نقص است ولی عیب نیست. یا انگشت شصت که از همه انگشتان دست کوتاهتر است، در برابر سایر انگشتان، نوعی نقص بشمار می رود اما عیب نیست ( جالب است که انسان بدون انگشت شصت بسیاری از کارها را نمی تواند انجام دهد.)

البته اگر خالق بودن خدا را عین ذات او بدانیم این اشکال وارد می شود و خدا هم مانند مخلوقات ناقص می شود ولی صفات خدا عین ذات او نیستند تا این اشکال پیش بیاید و از میان تمامی صفات الهی تنها علم و قدرت و حیات جزو صفات ذات هستند ولی بقیه، جزو ذات خدا بحساب نمی آیند بلکه صفات فعل هستند. بنابراین ذات خدا بی نقص است ولی مخلوقات از آن جهت که نیاز به خلق شدن دارند ناقص هستند. پس اگر بگوییم نظام خلقت ناقص است درست گفته ایم و این ایرادی به خداوند وارد نمی کند.

البته ما مفهوم ” بهتر از این نمی شود خلق کرد را نفهمیدیم” چون خداوند بر هر کاری تواناست و بهتر از این هم می تواند خلق کند اما چرا نکرده را ما نمی دانیم. بگذریم از اینکه منظور سوال کننده از “خلقت بهتر” هم معلوم نیست چون بهتر بودن از نظر هر کسی فرق می کند و این نیاز به سوال و جوابهای بیشتری دارد تا منظور مشخص شود.

در مورد چرایی خلقت هم کسی دلیل آن را نمی داند و پاسخ آن هم، دردی را از کسی درمان نمی کند و فقط در صورتی مفید است که کسی بخواهد وظیفه و کارکرد خود را در این جهان بداند. اگر چنین باشد خداوند در قرآن، پاسخ این سوال را فرموده است. به عنوان مثال در آیۀ ۵۶ سورۀ ذاریات آمده است: وَ ماخَلَقتُ الجِنَّ والإنس الّا لِیَعبُدُون؛ جنس و انس را خلق نکردم مگر برای عبادت.

جهنمی شدن افراد نیز، ربطی به خلق شدن آنها ندارد بلکه عاقبت هر کسی بستگی به عمل او دارد. مثلاً ممکن است فردی از روی عصبانیت کسی را به قتل برساند، آیا در انجام این قتل، خداوند مقصر است که هم قاتل و هم مقتول را آفریده یا خود آن فرد که با اختیار خود آن فعل را انجام داده است؟