مدتی است شبهه ای در فضای مجازی منتشر شده که من نام آن را “شبهه بروجردی” گذاشته ام چرا که سازنده شبهه ، یک داستان ساختگی را بر اساس شخصیتی خیالی به نام آیت الله بروجردی طراحی کرده و شبهاتی را در آن گنجانده ؛ ما در اینجا به نقد و بررسی این شبهه پرداخته و هر قسمت را به طور جداگانه پاسخ می دهیم به این ترتیب که ابتدا متن شبهه و سپس پاسخ آن را می آوریم.
شبهه شخصی از آیت‌اله بروجردی پرسید: امام جعفر صادق از چه نظر در شیعه اهمیت دارد به جز امامت ایشان
جواب
همانطور که گفتیم این داستان کاملا ساختگی است و در هیچ کجا چنین دیداری ثبت نشده و گفتگوهای مطرح شده خیال بافی محض است
شبهه
ایشان فرمودند : آن بزرگوار ، بنيانگذار فقه شيعه و از عالمترين امامان شيعه هستند.
جواب
ظاهرا شبهه کننده از اولیات مذهب شیعه هم خبر ندارد چون هیچ کس امام صادق را بنیانگذار فقه شیعه نمی داند بلکه تنها، از ایشان روایات بیشتری در فقه شیعه نقل شده است. بنیانگذار فقه، خدای متعال است که از طریق پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به ما رسیده و بوسیله ائمه علیهم السلام منتشر شده به علاوه که هیچ کس چه شیعه و چه سنی اعتقاد ندارد که امام صادق علیه السلام عالمترین امامان شیعه بوده چون علم هیچ امامی کمتر یا بیشتر از سایر امامان نیست بلکه چون آن حضرت در زمانی زندگی می کردند که زمینه بروز علمی و تربیت شاگرد برایشان فراهم بود معارف بیشتری از ایشان در اختیار مردم قرار گرفته است
شبهه
شخص پرسید : شکی نیست که ایشان عالم و امام بودند ، امّا آيا كتابی كه نگارش ايشان باشد و ميزان “علم” وی را آشكار سازد موجود است آیت‌اله گفتند: نه، خودشان كتابی ننوشته‌اند ، ولی بيش از شش هزار دانشجو داشته اند.
جواب
ظاهرا آیت الله بروجردی که ایشان ساخته نمی داند که میزان سنجش علم افراد فقط به کتاب و نوشته نیستیعنی نمی توانیم بگوییم هر کسی کتاب بنویسد عالم است و هر کس ننویسد جاهل! نه امام صادق نه هیچ امام دیگری کتابی با هدف اثبات معلومات خود ننوشته اند و به جز موارد کمی، آنچه از حضرات ائمه بجا مانده فرمایشاتی است که از طریق شاگران و اصحاب ایشان ثبت و منتشر شده است. این قضیه در مورد پیامبران نیز صادق است از ۱۲۴۰۰۰ پیامبر ، تنها تورات و انجیل و قرآن به جا مانده اما آیا می توانیم بگوییم دلیل وجود هر پیامبر ، کتابی است که از او به جا مانده و اگر کتابی نیست پس پیامبری هم نیست؟!! و آیا میزان علم و آگاهی هر پیامبر را تنها از طریق کتابش می توان سنجید و آیا اصولا در کتب انبیا فقط مطالب علمی است که بخواهیم چنین سنجشی را مبنای تحقیق خود قرار دهیم. و آیا همه علما و دانشمندان مشهور از خود کتابی به جا گذاشته اند تا دلیلی بر معلومات آنها باشد و آیا کتبی که برخی از آنان نوشته اند در حال حاضر موجود است تا بتوانیم از این طریق به بررسی میزان علم آنها بپردازیم؟ اگر اینگونه باشد، تعداد دانشمندان به تعداد کتابهایی که از آنها به جا مانده محدود شده و دانشمندانی که کتاب ننوشته اند از دایره دانشمندان خارج خواهند شد
افرادی مانند:
ادیسون(مخترع برق) که از او به عنوان بزرگترین مخترع تاریخ آمریکا نام برده می شود جرج استیونسن(مخترع خط آهن) نیکلا تسلا که از دانشمندان هم عصر ادیسون بود و اختراعات زیادی داشته ساموئل مورس(مخترع مورس) هیچ کتابی به جا نمانده اما آیا می توانیم میزان علم وتاثیر گزاری آنان را در تاریخ علم بشر به این دلیل نادیده بگیریم خوب است این را هم بدانیم که معمولا نظریه پردازان و مورخین کتاب می نویسند در حالی که انبیا و ائمه ، معلمان و مربیان مردم بوده اند؛ از این رو هیچ امام و پیامبری کتابی ننوشته و حتی تورات و انجیل و قرآن نیز توسط خود پیامبران نوشته نشده بلکه از طریق وحی به آنها نازل شده ( یا به صورت یک نوشته کامل و آماده یا گفتاری که توسط کاتبان وحی مکتوب شده)
شبهه
شخص پرسید: پس چرا كتابی ننوشته اند؟ زیرا از ارسطو كه بيش از دو هزار سال پيش می زيسته ، كتاب ارغنون، و از افلاطون كتاب ١٢ جلدی جمهوريت به جا مانده كه ميزان علم آنها را آشكار می سازد. چطور در مورد ايشان اينگونه نيست آیت ا… گفتند: خلفای ظالم هیچوقت اجازه ی نگارش به ايشان نمی داده اند.
جواب
اولا جای تعجب است کسی که دم از پیشرفت و تکنولوژی می زند به خودش زحمت نمی دهد یک جستجو ساده در اینترنت کند تا لااقل بفهمد کتاب جمهوریت افلاطون یک جلد دارد نه دوازده جلد! ثانیا اینکه از قول آقای بروجردی قصه خود ، نقل می کند که چون امام صادق علیه السلام تحت فشار بودند نتوانسته اند کتابی بنویسند اصلا درست نیست چون همانطور که قبلا هم گفتیم امام، معلم و مربی مردم است نه مورخ و نظریه پردازتا بخواهد برای اثبات نظریات خود یا ثبت اتفاقات تاریخی کتابی بنویسند هر چند گفته هایش توسط شاگردانش ثبت شده و در اختیار دیگران قرار می گیرد. در زمان حاضر هزاران هزار حدیث از ائمه شیعه وجود دارد و هر کس بخواهد می تواند از آن استفاده کند؛ به علاوه که، نوشتن کتاب نیاز به اجازه خلفا ندارد چون علم در درون سینه عالم است نه در کاخ خلفا تا کسی بخواهد مانع نگارش آن شود
شبهه
شخص پرسیدند: پس با اين جو اختناق، چگونه شش هزار دانشجو داشته اند و خلفای ظالم جلوی ارتباط ایشان با مردم را نمی گرفتند آیت الله گفتند: من هم نمی دانم ! ولی از امام صادق احاديث بسياری به جا مانده است
جواب
ظاهرا این آیت الله قصه ما ، سواد چندانی ندارد چون دلیل آزادی امام برای تشکیل کلاس و تربیت شاگرد در تاریخ ذکر شده که هر کسی با کمی مطالعه می تواند آن را بفهمد آنطور که در تاریخ آمده دلیل آن انتقال حکومت از بنی امیه به بنی عباس و درگیریهای سیاسی در آن زمان و فضای باز سیاسی برای فعالیتهای امام بود به اضافه اینکه عباسیان با وعده احقاق حقوق اهل بیت علیهم السلام زمام امور را در دست گرفتند. در این بین دو راه وجود داشت یکی نوشتن کتاب و یکی تربیت شاگرد ومعلوم است که تربیت شاگردانی که هم نویسنده باشند و هم معلم بهتر از نوشتن کتابی است که با توجه به محدودیت نشر و تکثیر، احتمال از بین رفتن آن بسیار بود. پر واضح است که انسان عاقل تربیت شاگرد را انتخاب می کند
شبهه
شخص پرسید: در كجا مانده؟ آیت الله جواب دادند: در كتاب بحارالانوار شیخ الاسلام علامه محمد باقر مجلسی رضوان الله تعالی و چند كتاب ديگر
جواب
شبهه ساز این مطلب را طوری می گوید که انگار فرمایشات امام صادق علیه السلام فقط در کتاب بحار الانوار آمده و برای اینکه یک مقدار رنگ و لعاب علمایی هم به آن بدهد یک عبارت” شیخ الاسلام” و ” رضوان الله تعالی علیه” هم آخرش می آورد تا ثابت کند که اینها را خود آیت الله گفته ولی چون حتی اسم سایر کتابها را نمی داند و حوصله جستجوی اینترنتی را هم ندارد، بجای نام بردن از سایر منابع شیعی به گفتن “و چند کتاب دیگر” بسنده کرده و خودش را راحت می کند و اما سایر منابعی که فرمایشات امام صادق در آن بسیار یافت می شود و مهمتر از بحار الانوار بوده و صدها سال قبل از این کتاب نوشته شده اند از این قرارند
اصول اربعماه(شامل چهارصدکتابچه حدیث که با کمترین واسطه به بیان کلام اهل بیت علیهم السلام پرداخته) تهذیب استبصار من لا یحضره الفقیه کافی بصائر الدرجات محاسن الوافی وسایل الشیعه حق الیقین قرب الاسناد کشف الغطا
شبهه
شخص پرسید: علامه مجلسی در چه قرنی می زيسته آیت ا… گفتند: حدودا ٤ قرن پيش شخص پرسید: او از كجا به “علم” امام رسيده؟ در حالی که از ایشان هیچ نوشته ای به جای نمانده چگونه گفته هایش را جمع آوری کرده؟ در حالی كه حدود ٩ قرن بينشان فاصله زمانی بوده و كتابی از امام هم در دسترس ایشان و دیگران نبوده
جواب
قبلا گفتیم که شاگردان حضرت ، فرمایشات ایشان را می نوشتند و این کتابها در زمان تالیف بحار الانوار در دست علامه مجلسی و سایر علمای قبل از او که علامه، بسیاری از روایات را از آن منابع نقل کرده موجود بوده است
شبهه
شخص ادامه داد: یا مثلا نهج‌البلاغه که گفته میشود گفتار حضرت امیرالمومنین علی (علیه السلام) است و نگارنده آن سیدرضی است، درحالیکه ایشان چهارصد سال بعد از حضرت علی (علیه السلام) می‌زیسته؟ بدون هیچ منبع صحیح و مکتوبی از کجا فرمایشات ایشان را جمع آوری کرده‌اند ایت الله گفتند: نمیدانم
جواب
مشخص نیست در حالی که این آیت الله ساختگی حتی الفبای اسلام را هم نمی داند چگونه توانسته لقب آیت اللهی را به خود بگیرد ذکر نکردن سند در نهج البلاغه دلیل بر نداشتن سند نیست چون سید رضی فرمایشات حضرت علی علیه السلام را از منابع حدیثی شیعه نقل کرده که در آن کتابها اسناد این احادیث ذکر شده( نزدیک به ۵۰ منبع) ولی چون هدف سید رضی تالیف یک کتاب مرجع روایی نبوده و مخاطب این کتاب هم علما و اندیشمندان نبوده بلکه ادیبان و سخنوران بوده اند از آوردن سند احادیث بجز در ۱۷ مورد خودداری کرده است
شبهه
خرافه پرستان دین باور ، همیشه در اینگونه موارد پاسخی ندارند و فقط سفارش می‌کنند که زيادی كنجكاوی نكنید
جواب
خود گویی و خود خندی عجب مرد هنر مندی بعد از این داستان سرایی و سوال و جوابهای ساختگی، شبهه کننده خودش نتیجه گیری می کند که دین داران خرافه پرست هستند و جواب این سوالات را نمی دانند این در حالی است که هم سوال را خودش طراحی کرده و هم جواب را داده و بعد هم خودش به این نتیجه رسیده که حرفش درست است! و البته این کاری است که هر آدم خیالبافی می کند. جالب اینکه ، شبهه کننده در تمام این قصه بدنبال سند و مدرک برای منابع شیعه می گردد اما خودش هیچ منبعی برای قصه خود ذکر نمی کند
شبهه
هرکسی هم که زیاد سوال کند و بخواهد در این مورد حرف خلاف میل علما بزند بلافاصله تکفیر می شود. او را ملحد و کافر و زندیق اعلام می کنند و مسلمین ساده دل را بجان او می اندازند و خونش را می ریزند
جواب
خود من شخصا تا کنون ندیده و نشنیده ام که علمای شیعه کسی را بخاطر سوال کردن تکفیر کرده باشند و مسلمانان را به جان او انداخته یا او را کشته باشند!! بنابراین احتمال دارد که شبهه کننده با توجه به قدرت تخیلی که دارد باز هم این اتفاقات را در ذهن خود ساخته باشد چون خیال پردازی برای بچه ها کار آسانی است
شبهه
در زمانه ای زندگی می‌کنیم که در آنسوی زمین؛ دانشمندان ناسا با استفاده از تلسکوپ جیمز وب در حال رصد پیدایش آفرینش در ۱۳ هزار میلیارد سال قبل هستند اما در این سو ممدقلی و حسنعلی دارقوزآبادی از قم ؛ با انگشت شصت و تراز بنّایی ماه را نمی بینند و تاریخ و تقویم را دگرگون می کنند
جواب
ما چند نوع تقویم داریم که یکی از مهمترین آنها تقویمی است که بر اساس گردش و دیدن ماه تنظیم شده است. که به آن تقویم قمری می گوییم، این را همه می دانیم! اما چیزی که من نمی فهمم ارتباط تلسکوپ جیمز وب با دیدن ماه است. یعنی منظور شبهه کننده این است که از این به بعد به جای دیدن ماه با چشم که گردش سال و ماه قمری را نشان می دهد ، ماه را با تلسکوپ جیمز وب ببینیم!!! مثل این است که برای فهمیدن زمان صبح به جای اینکه منتظر دیدن طلوع خورشید باشیم بخواهیم آن را با تلسکوپ ببینیم و بعد از مشاهده خورشید با تلسکوپ بگوییم صبح شده! ولی خیلی خنده دار است که کسی با دیدن خورشید با تلسکوپ(بدون اینکه خورشید طلوع کرده باشد) بگوید صبح شده و این همان انتظاری است که برخی افراد نا آگاه در مورد دیدن ماه دارند
جمع بندی بر خلاف ادعایی که مطرح شده اینطور نبوده که ائمه علیهم السلام کتابی ننوشته باشند اما برخی از این کتابها ممکن است به دست ما نرسیده باشد. کتابهایی که در حال حاضر از ایشان موجود است به قرار زیر می باشد الف) صحیفه امام علی(علیه السلام)(۲ جلد) ب) مصحف حضرت زهرا (سلام الله علیها) ج) فی علوم القرآن(برخی از کتب معتبر شیعه احادیث خود را از این کتاب نقل کرده اند اما اکنون در دسترس نیست) د) صحیفه سجادیه(دعاهای امام سجاد علیه السلام) ه) رساله حقوق امام سجاد(علیه السلام) و) مناسک حج امام سجاد (علیه السلام) ز) رساله امام صادق(علیه السلام) به مردم اهواز ح) توحید مفضل (فرمایشات امام صادق علیه السلام به شخصی به نام مفضل) ط) الجعفریات(فرمایشات امام صادق علیه السلام) ی) رساله اخلاقیات(فرمایشات امام صادق (علیه السلام) به اصحاب خود) ک) رساله اِهلیلَجَه (پاسخ امام صادق(علیه السلام) به مرد هندی) ل) کتاب مصباح الشریعه از امام صادق (علیه السلام) م) کتاب امالی امام رضا (علیه السلام) ن) کتاب رساله ذهبیه امام رضا (علیه السلام) س) صحیفه امام رضا (علیه السلام) ع) فقه الرضا(علیه السلام) ف) رساله فی الرد علی الجبر و التفویض از امام هادی(علیه السلام) ص) تفسیر امام حسن عسکری (علیه السلام) البته مشخص است که این حجم از کتاب در مقابل میزان علم اهل بیت علیهم السلام بسیار ناچیز است اما در مقابلِ کسی که می گوید چرا امامان شیعه اصلا کتابی ننوشته اند کفایت می کند ؛ اگر بخواهند بفهمند! وگرنه بهانه برای انکار بسیار است والسلام علی من التبع الهدی
