شبهه: چرا در اسلام حقوق زنان نادیده گرفته شده است مثلاً حق چند همسری فقط به مردها داده شده در حالی که زن چنین حقی ندارد یا در بحث طلاق، فقط مردها اجازه دارند همسر خود را طلاق بدهند ولی زنها این اجازه را ندارند؟
پاسخ:
در مورد چند همسری چند گزینه قابل تصور است:
الف) هم مرد و هم زن حق چند همسری را داشته باشند که در این صورت احتمال فروپاشی خانواده بیشتر می شود زیرا هر کدام از مرد و زن همین که به مشکل کوچکی برخورد کردند، سراغ زنان و مردان دیگری رفته و با آنها ازدواج خواهند کرد و اگر محدودیتی وجود نداشته باشد این چند همسری تا بی نهایت ادامه خواهد داشت و همۀ زنان و مردان جامعه می توانند با وجود داشتن همسر ، با همسران فراوان دیگری ارتباط برقرار کنند و مشخص است که این با فلسفه ازدواج و تشکیل خانواده در اسلام که تولید نسل سالم و تربیت صحیح است در تضاد است. ولی اگر این حق از یک طرف ( که در اسلام از طرف مرد است) محدود شده باشد، رابطه ها نیز به همان اندازه محدود شده و امکان برقراری ارتباط تا بی نهایت و اشکالاتی که ذکر شد پیش نخواهد آمد.
ب) هیچ کدام از زن و مرد حق چند همسری نداشته باشند که در این صورت طلاق زودرس اتفاق می افتد زیرا اگر یک مرد، همسر خود را دوست داشته باشد ولی با او در بعضی مسائل با مشکلاتی مواجه باشد تنها راه برای رفع این مشکل طلاق زن اول خواهد بود و این خود معظلی است که در صورت وجود فرزند یا فرزندانی در این بین ، به اوج خود می رسد در صورتی که این مشکل می توانست با همسردیگری که مرد بتواند مشکلات خود را با او رفع نماید حل شده و طلاقی اتفاق نیفتد. دقت کنیم که طلاق آخرین راه حل است نه یکی از راه حل ها!
ج) فقط مرد حق چند همسری داشته باشد: در این صورت زن ناراضی می شود.
د) فقط زن حق چند همسری داشته باشد: در این صورت مرد ناراضی می شود.
در دو مورد اخیر، به هر حال یکی از طرفین ناراضی خواهد بود و خداوند متعال با حکمت خود، چون روحیه تنوع طلبی و شهوت در مردان بسیار بیشتر از زنان است این راه را فقط برای مردان – آنهم با قوانین و شرایط مخصوص – باز گذاشته تا از تبعاتی که ذکر شد جلوگیری شود.
البته در این بین ممکن است کسی بگوید اگر قرار باشد دادن این حق به هر یک از طرفین باعث نارضایتی طرف دیگر شود چرا این حق به زنان داده نشده است ؟!
جواب این است که در حال حاضر این حق به مردان داده شده و اگر کسی پیشنهاد دیگری می دهد از سه حالت خارج نیست.
* وضعیت موجود را بهتر می کند.
* وضعیت موجود را بدتر می کند.
* هیچ تغییری ایجاد نمی کند.
از سه گزینه فوق تنها مورد اول درست و معقول است. بر این اساس آیا می توان گفت ، دادن این حق به زنان وضعیت موجود را به گمان افرادی که انتقاد می کنند بهتر خواهد کرد؟! بعید است کسی چنین ادعایی داشته باشد و اگر هست باید دلیل بیاورد که چطور این اتفاق خواهد افتاد!؟
در مورد بحث طلاق نیز با اندکی اختلاف مسئله به همین صورت است که بگوییم :
الف) هم مرد و هم زن حق طلاق داشته باشند که در این صورت احتمال از بین رفتن زندگی، بیشتر می شود زیرا در حال حاضر که فقط مرد حق طلاق را دارد احتمال دارد خانواده در شرایطی خاص از هم پاشیده شود واگر این حق به زنان هم داده شود این احتمال دوبرابر و بلکه بیشتر خواهد شد چرا که زنان به خاطر غلبه احساسات خیلی زودتر در خواست طلاق خواهند داد. ممکن است کسی بگوید بالا رفتن آمار طلاق برای کسی که شوهرش با سوء استفاده از حق خود او را طلاق داده یا در شُرُف طلاق است اهمیتی ندارد بلکه آنچه مهم است اتفاقی است که دارد برای زندگی او می افتد و این چیزی است که باعث ناراحتی وی شده است.
در جواب به این مسئله می گوییم اولا احکام ، بیشتر در جهت حمایت از جامعه و در سطح کلان آن صادر شده و اینکه گاهی ، برخی افراد از حکمی ابراز نارضایتی می کنند یا احساس می کنند حق آنان به طور کامل در نظر گرفته نشده به همین خاطر است چون در اسلام منفعت جامعه بر فرد برتری دارد. مانند حکم جهاد که در اسلام دستور داده شده تا فرد جان خود را برای حفظ جامعه به خطر بیندازد.
ثانیا اگر حکمی در اسلام گفته شده ، شرایط و حدود آن نیز مشخص گردیده تا افراد اجازه سوء استفاده از آن را نداشته باشند به معنای دیگر حقی که خدا به کسی می دهد مانند نعمتی است که به او داده تا به این وسیله مورد آزمایش قرار بگیرد که چگونه از آن استفاده می نماید. مانند حق نفقه و مهریه که به زن داده شده تا او را در این دو ، مورد امتحان قرار دهد.
ب) هیچ کدام حق طلاق نداشته باشند: در این صورت زندگی برای کسانی که در انتخاب همسر خود اشتباه کرده یا در ادامه نتوانسته اند با هم به خوبی زندگی کنند تبدیل به جهنم و ایجاد مشکلاتی بالاتر خواهد شد.
ج) فقط مرد حق طلاق داشته باشد: در این صورت زن ناراضی می شود.
د) فقط مرد حق طلاق داشته باشد: در این صورت مرد ناراضی می شود.
در دو مورد اخیر، همانقدر که احتمال ناراضی بودن زن در صورت داشتن حق طلاق برای مرد، وجود دارد به همان مقدار نیز احتمال ناراضی بودن مرد در صورت داشتن حق طلاق برای زن وجود دارد پس هیچ تفاوتی نمی کند. که این حق به چه کسی داده شود به علاوه که گفتیم هر پیشنهادی که داده می شود باید وضعیت را از آنچه هست بهتر کند تا همه – چه زنان و چه مردان – از آن راضی باشند! سوال این است که آیا دادن حق طلاق به زن چنین نتیجه ای در برخواهد داشت؟!
