قرآن می گوید هدايت و گمراهي به دست خداست، پس تلاش ما چه سودي دارد؟
تلاش ما با ارادهٔ خدا منافاتی ندارد، همان‌طور که خداوند در قرآن می‌فرماید:
لیس للانسان الا ما سعی، (نجم، ۳۹)
برای انسان چیزی جز تلاشش نیست.
بنابراین خدا کسی را هدایت می کند که در مسیر هدایت تلاش کند و کسی که هیچ تلاشی نکند یا در مسیر گمراهی خویش قدم بردارد خدا او را هدایت نمی کند و کسی که خدا او را هدایت نکند به طور طبیعی گمراه می شود.
به همین دلیل است که ما هر روز در نمازهای پنجگانه می خوانیم اهدنا الصراط المستقیم معنی این آیه این است که خدایا لحظه به لحظه ما را هدایت کن چون کسی که خدا لحظه ای او را به حال خود رها کند گمراه می شود.
وظیفه انسان در موقع رسیدن هدایت پذیرش هدایت است که اگر آن را بپذیرد و در جهت عمل به آن تلاش کند، امید است که خداوند اسباب و زمینه‌های هدایت بیشتر را برایش فراهم کند. در غیر این صورت، اگر از هدایت الهی و تذکرات و تنبیهات او، روی‌گردانی کند و نسبت به اوامر و نواهی الهی بی‌توجهی نماید، خداوند هم او را به حال خود رها می‌کند و این یعنی گمراهی آشکار.
