ادامه نامه امام صادق علیه السلام درباره وظایف آنها در زمان غیبت
. . . خدا را بسیار بخوانید[دعا کنید] زیرا خداوند دوست دارد که بندگان با ایمانش او را بخوانند و خدا به بندگان مومن خود وعده اجابت داده و خداوند دعای مومنان را در روز قیامت به صورت عملی برای آنان درآورد و برای آنها در بهشت به آن بیفزاید. پس بسیار یاد خدا کنید به هر اندازه که می توانید در هر ساعتی از ساعت های شب و روز که باشد. زیرا خداوند دستور فرموده که زیاد او را یاد کنید (واذکروا الله ذکرا کثیرا) و خدا نیز یاد کند از هر بنده ای از مردمان با ایمان که او را یاد کند و بدانید که هیچ یک از بندگان با ایمان، خدا را یاد نکند جز آن که خداوند او را به نیکی یاد کند.
در قسمت هفتم این نامه به بخشی از اذکار لسانی اشاره شده و هم چنین در قسمت هشتم نیز موضوع دعا به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. آن چه در این قسمت به شرح آن خواهیم پرداخت، بررسی این مطلب است که منظور از «ذکر الله» چه کسانی هستند؟ چه کسانی مشمول« ذکر الله »هستند؟
قرآن کریم از «ذکرالله» تعبیر به حضرت امیرالمومنین علیه السلام و دیگر امامان معصوم علیهم السلام نموده است :
«اَلَّذینَ آمَنُوا وَتَطمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِکرِالله أَلابِذِکرِاللهِ تَطمَئِنُّ القُلُوبُ».[۱] آنهایی که به خدا ایمان آورده و دلهایشان به یاد خدا آرام میگیرد. [مردم] آگاه باشید به یاد خدا آرام بخش دلهاست .
علی بن ابراهیم گوید: مقصود از «اَلَّذینَ آمَنوا» شیعیان هستند و مقصود از« ذِکرِالله» امیرالمومنین و امامان معصوم علیهم السلام هستند [۲].
حال که یافتیم منظور از«ذِکرِالله» همان ائمه معصومین علیهم السلام هستند و در عصر حاضر نیز، مصداق بارز و حیّ از آن بزرگواران، وجود مسعود حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف می باشد در نتیجه، مداومت بر یاد امام زمان علیه السلام می تواند از سفارشات نهفته این قسمت از نامه ی امام صادق علیه السلام باشد. پس شایسته است بندگان خدا با انجام تکالیفی که نسبت به آن حضرت علیه السلام دارند و در قسمت بعد به برخی از آنها اشاره خواهد شد، موجبات اشاعه و تثبیت یاد امام زمان علیه السلام را در زندگی خود فراهم نمایند تا آرامش قلبی برای آنها فراهم گردد.
یاد امام زمان علیه السلام
در این قسمت به صورت خلاصه و فهرست وار به برخی از مصادیق بارزی که تکالیف بندگان نسبت به امام زمان علیه السلام بوده و بیانگر یاد نمودن از آن حضرت علیه السلام است، اشاره می گردد :
۱- تحصیل شناخت صفات و آداب و ویژگی آن حضرت
۲- درخواست معرفت امام عصر علیه السلام از خداوند متعال
۳- رعایت ادب نسبت به ایشان
۴- محبوب نمودن آن حضرت در میان مردم از طریق غربت زدایی از آن بزرگوار و آشنا ساختن دیگران نسبت به ایشان خصوصا نسل جوان.
۵- انتظار فرج و ظهور آن حضرت
۶- اظهار اشتیاق به دیدار آن بزرگوار
۷- ذکر مناقب و فضایل آن حضرت از طریق سخنرانی، تبلیغ، نشر پوستر، کتاب، نرم افزارهای تبلیغاتی، شب نشینی های خانوادگی با موضوع آن بزرگوار ، برگزاری و حضور در مجالس ذکر مناقب حضرت صاحب الزمان علیه السلام و انجام سایر فعالیتها در این زمینه.
۸- اندوهگین بودن از فراق آن حضرت ۹- سرودن و خواندن شعر در فضایل و مناقب آن حضرت
۱۰- قیام هنگام یاد کردن آن حضرت با نام یا القاب مبارکشان و به خصوص هنگام یاد نمودن ایشان با لقب” قایم” عجل الله تعالی فرجه الشریف.
۱۱- گریان بودن و گریانیدن و خود را به گریه کنندگان شبیه نمودن، محزون و غمگین بودن در فراق آن حضرت علیه السلام.
۱۲- دعا در زمان غیبت آن حضرت ، به خصوص در نیمه های شب، که خواندن دعای فرج در آن زمان را فراموش ننماییم و هم چنین شایسته است در قنوت نمازهایمان، دعای بر تعجیل فرج آن حضرت را از یاد نبریم.
۱۳- صدقه دادن به نیابت از آن حضرت و جهت سلامتی آن بزرگوار در هر روز و هر شب اگر چه به مقدار کم باشد.
۱۴- حج رفتن به نیابت از آن حضرت و فرستادن نایب که از طرف آن جناب علیه السلام حجّ به جا آورد.
۱۵- زیارت قبر پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلم و ائمه معصومین علیهم السلام به نیابت از حضرت و اعزام نایب برای زیارت از سوی آن حضرت
۱۶- سعی در خدمتگزاری به آستان مقدس آن حضرت به طرق مختلف از قبیل مالی، زبانی، نوشتاری و غیره.
۱۷- صله به آن حضرت و دوستان و شیعیان آن جناب به وسیله ی مال و دستگیری و رفع مشکل از محبین ایشان
۱۸- اهدای قرائت قرآن به آن حضرت
۱۹- دعوت کردن مردم به سوی آن حضرت
۲۰- نوشتن عریضه خدمت آن حضرت و عرض حال و حدیث نفس با حضرتش در غربت و غیبت ایشان
۲۱- تجدید بیعت به آن حضرت بعد از فرایض همه روزه و هر جمعه.
۲۲- درود فرستادن به آن حضرت
۲۳- گریستن بر مصایب حضرت اباعبدالله الحسین و بسیار لعنت کردن بر قاتلان و غاصبان حقّ ایشان به خصوص بر بنی امیّه در آشکار و نهان.
۲۴- اظهار ندامت و پشیمانی و استغفار به خاطر اعمال ناشایست گذشته و سعی در جبران آنها.
۲۵- استغاثه و طلب یاری نمود از امام زمان علیه السلام در رویارویی با مشکلات موجود [۳] و…
منابع
۱- رعد/۲۸.
۲- سید هاشم بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، جلد۳، صفحه ی ۲۵۳ به نقل از تفسیر قمی، جلد یک صفحه ۳۶۵.
۳- علاقه مندان جهت مطالعه ی شرح این موارد و آشنایی بیشتر با سایر تکالیف ذکرشده به کتب مکیال المکارم فی قواعد الدعاء للقائم ، آیتالله سید محمدتقی موسوی اصفهانی، ترجمه سید مهدی حائری قزوینی، جلد۲ صفحه ۱۴۷ بخش هشتم، تکالیف بندگان نسبت به آن حضرت علیه السلام ، پیوند معنوی با ساحت قدس مهدوی، مجالس حضرت مهدی علیه السلام ، سلوک منتظران، بیاید او را یاری کنیم، آفاق انتظار، آشتی با امام عصر علیه السلام، رزم نامه منتظران و سایر کتب مرتبط دیگر، مراجعه فرمایند.
